Φωτοβολταϊκά : Το χρονικό μιας μεγάλης απάτης

Το ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις δε διέθεταν ποτέ συνέχεια και συνέπεια αλλά κόπτονταν μόνο για το πολιτικό κόστος αδιαφορώντας ακόμα και για την υγεία του κοσμάκη, είναι παγκοσμίως γνωστό...
Το πού μπορούν όμως να φτάσουν χωρίς να δίνουν δεκάρα τον «απλό πολίτη» (αν δεν το ξέρετε υπάρχουν και «σύνθετοι πολίτες») δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει πλήρως.
Η νέα λούμπα λοιπόν στην οποία έριξαν τον αφελή «απλό πολίτη» ακούει στο όνομα «Φωτοβολταϊκά». Ως πρώην εργαζόμενος σε σχετική με το αντικείμενο εταιρία, θα σας παραθέσω μερικές πολύ κατατοπιστικές πληροφορίες, αφού διευκρινήσω ότι όσα θα διαβάσετε δεν έχουν σχέση με την τοποθέτηση μικρών φωτοβολταϊκών (ως 10 KW) σε στέγες.

Για να κάνουμε μια σύντομη αναδρομή, το 2006 η κυβέρνηση, δεσμευόμενη από τις συμφωνίες της με την Ε.Ε., καθόρισε το ποσοστό της ηλεκτρικής ενέργειας που θα παράγει η χώρα από διάφορες ανανεώσιμες πηγές (ΑΠΕ). Για τα φωτοβολταϊκά, το όριο ορίστηκε σε 2.200 MW. Έτσι λοιπόν, η τότε βουλή, ψήφισε το Νόμο 3468/2006 ο οποίος για να κόψει την όρεξη των αεριτζήδων έθεσε στους ενδιαφερόμενους ένα σκασμό περιορισμούς, άσχετους με το αντικείμενο. Για να τοποθετήσει δηλαδή κάποιος επενδυτής ή «επενδυτής», «τζάμια και αλουμίνια» σε λίγα (ή και κάποιες δεκάδες) στρέμματα εδάφους, έπρεπε να πάρει «σαράντα πέντε άδειες και εξήντα οχτώ εγκρίσεις». Έθεσαν μέχρι και περιορισμούς που αφορούσαν «γή υψηλής παραγωγικότητας» λες και με τα φωτοβολταϊκά πάνελς θα λιγόστευαν τα μαρούλια που παράγονται στην Ελλάδα. Η επένδυση ήταν τότε ακριβή: περίπου 7.000 ευρώ το KW. Υπήρχε όμως και ισχυρό κίνητρο: Τιμή πώλησης ρεύματος πενταπλάσια από αυτή που πουλάει η ΔΕΗ, δηλαδή 700 ευρώ το χρόνο για κάθε εγκατεστημένο Kw. Καλό ε; Ναι αλλά μια απλή διαίρεση δείχνει ότι κάποιος που είχε «τα λεφτά στο χέρι» θα χρειαζόταν 10 χρόνια για να κάνει απόσβεση. Αν πήγαινες δε στις τράπεζες, κλάφτα Χαράλαμπε. Έτσι ενδιαφέρθηκαν σοβαρά για κατασκευή μικρών πάρκων κάποιοι που είδαν το όλο θέμα σαν επένδυση για «σύνταξη» και για την κατασκευή μεγάλων πάρκων κάποιες εταιρίες ή επιχειρηματίες με οικονομική επιφάνεια με τη σκέψη οτι θα κέρδιζαν από την οικονομία κλίμακας και από την πτώση των τιμών των υλικών (panles, inverters κλπ) κατά τη διάρκεια των 2-3 ετών που θα χρειάζονταν για να τακτοποιήσουν τα γραφειοκρατικά. Και αφού ως τις αρχές του 2010 οι επενδυτές αυτοί είχαν ήδη δεσμεύσει το σύνολο σχεδόν της φωτοβολταϊκής ισχύος των 2.200 MW που δικαιούται η χώρα, η νέα κυβέρνηση (γειά σου Τίνα με την πράσινη ανάπτυξη) άλλαξε την ισχύουσα νομοθεσία. Ο νέος Νόμος 3851/2010 απλοποίησε τη γραφειοκρατεία και έβαλε στο παιχνίδι (που είχε ήδη τελειώσει) τους πάντες. Στους αγρότες μάλιστα η νέα κυβέρνηση υποσχέθηκε προτεραιότητες και λαγούς με πετραχήλια για να τους πείσει να εγκαταλείψουν τα μπλόκα. Εν τω μεταξύ η τιμή του εξοπλισμού έπεσε στα 3.500 ευρώ ανά KW, κάνοντας την «επένδυση» ιδιαίτερα ελκυστική. Έτσι, το δεύτερο εξάμηνο του 2010 στα γραφεία της ΔΕΗ προσέρχονταν κατά χιλιάδες κάθε λογής ενδιαφερόμενοι (από αγρότες και κτηνοτρόφοι μέχρι καφετζήδες και φαροφύλακες) για να κάνουν αίτηση. Η φάβα όμως έχει πολλούς λάκκους και λίγοι τους είδαν (μάλλον τους τύφλωσε όλους η λάμψη του ήλιου):

Λάκκος 1: Σχεδόν κανένας από τους χιλιάδες πολίτες που κατέθεσαν αιτήσεις με το Ν. 3851/2010 (πλην αγροτών) δεν πρόκειται να φτιάξει φωτοβολταϊκό, γιατί –απλούστατα- η «φωτοβολταϊκή ισχύς» για την οποία έχει δεσμευτεί η Ελλάδα (2.200 MW ως το 2020) και η οποία μάλιστα αποτελεί τεχνικό όριο είχε ήδη δεσμευτεί από επενδυτές που έκαναν αιτήσεις με τον παλιό Νόμο (3468/2006). Το ΥΠΕΚΑ το ήξερε πολύ καλά αυτό τον Ιούνιο του 2010 που ψηφίστηκε ο νέος Νόμος (3851/2010) αλλά προτίμησε να παραμυθιάσει χιλιάδες Έλληνες και να τους βάλει να πληρώσουν 4.000 – 5.000 ευρώ στις 200 και πλέον «εταιρίες φωτοβολταϊκών» που φύτρωσαν σαν μανιτάρια σε όλη την Ελλάδα και αναλάμβαναν να «ετοιμάσουν το φάκελο της αίτησης για τη ΔΕΗ» μοιράζοντας ψεύτικες ελπίδες. Ας μην ξεχνάμε ότι 4 μήνες μετά την ψήφιση του Νόμου υπήρχαν και οι εκλογές.



Λάκκος 2: Σε πολλές περιπτώσεις οι γραμμές της ΔΕΗ ήταν ήδη «μπουκωμένες» από τους «παλιούς» επενδυτές τον Ιούνιο του 2010 που ψηφίστηκε ο νέος Νόμος. Γι αυτό, για χιλιάδες αγροτικά φωτοβολταϊκά δεν υπάρχουν πιθανότητες να συνδεθούν στο δίκτυο. Χώρια που οι αγρότες πρέπει να υπερβούν πάμπολλα χρηματοδοτικά εμπόδια και η τράπεζα τους την έχει στημένη. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως η ΔΕΗ έχει ήδη ξεκαθαρίσει στη ΡΑΕ (ΡΑΕ εστί Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) ότι 18 Νομοί της χώρας είναι υπερκορεσμένοι από αιτήσεις και δεν έχει νόημα να συνεχίζεται η υποβολή νέων αιτήσεων. Η κυβέρνηση όμως βρήκε τη λύση για να αποποιηθεί τις ευθύνες της και να γλυτώσει την κατακραυγή. Έβαλε τα παπαγαλάκια της (λέγε με φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ) να ρίξουν το ανάθεμα στην «κακιά ΔΕΗ» που έχει ανεπαρκή δίκτυα και ταλαιπωρεί τον κόσμο. Τη ΔΕΗ βέβαια δεν τη ρώτησε ποτέ κανείς για το πόση φωτοβολταϊκή ισχύς μπορεί να συνδεθεί στο δίκτυό της κάθε γεωγραφικής περιοχής. Κανένας σοβαρός σχεδιασμός από το ΥΠΕΚΑ (και το ΥΠΑΝ παλιότερα), όλα στο γόνατο. Μόνο οι ψήφοι έχουν σημασία.



Λάκκος 3: Το σύνολο των αιτήσεων που έχουν υποβληθεί μέχρι σήμερα σε όλη τη χώρα αγγίζει τα 8.000 MW ενώ ως το 2020 επιτρέπεται να συνδεθούν στο δίκτυο της ΔΕΗ μόνο 2.200 MW. Και μόνο βλέποντας αυτά τα νούμερα καταλαβαίνει κανείς ότι θα εξυπηρετηθεί ένας στους τέσσερις και κατά κανόνα θα είναι αυτοί που έχουν καταθέσει αίτηση από το 2006 έως το 2009. Δεν το ήξερες αυτό Τίνα, έτσι;

Λάκκος 4 (που αφορά όοοοοοολους τους Έλληνες): Οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ (άρα και οι φωτοβολταϊκοί παραγωγοί) πουλούν την ενέργεια που παράγουν στο Διαχειριστή του Συστήματος (ΔΕΣΜΗΕ), δηλαδή στο αθάνατο Ελληνικό Δημόσιο. Πού όμως βρίσκει το Δημόσιο τα λεφτά για να πληρώνει την ενέργεια στους παραγωγούς ΑΠΕ σε τιμή πενταπλάσια απ’ ότι την πουλάει η ΔΕΗ σε μας; Αφού όλοι ξέρουμε τη Λοβέρδειαχαράτσια που το Ελληνικό Δημόσιο έχει χώσει στους λογαριασμούς της ΔΕΗ υπάρχει και ένα που λέγεται «τέλος ΑΠΕ». Αυτό μέχρι πριν λίγους μήνες ήταν ασήμαντο, περίπου μισό ευρώ ανά 1.000 κιλοβατώρες που καταναλώνουμε. Ξαφνικά, (και παρά τα όσα έλεγε προεκλογικά περί μη αύξησής του η Τίνα), το τέλος ΑΠΕ ανέβηκε στα 5,57 ευρώ ανά 1.000 κιλοβατώρες ενώ με την αύξηση των ΑΠΕ τα επόμενα χρόνια αναμένεται να φτάσει τα 27 ευρώ! Κατάλαβες καταναλωτή; Σκάσε και πλήρωνε. Α! και να μην το ξεχάσω: Ο Διαχειριστής (ΔΕΣΜΗΕ) έχει ήδη έλλειμα εκατό εκατομμύρια ευρώ και ζητάει επειγόντως λύση από το κράτος για να μπορεί να συνεχίσει τις πληρωμές στους παραγωγούς ΑΠΕ.


Λάκκος 5: Η Ισπανία που χρονικά προηγήθηκε στα φωτοβολταϊκά, όταν κατάλαβε ότι οι τιμές με τις οποίες το κράτος αγόραζε την «πράσινη ενέργεια» είναι υπερβολικές (ήταν παρεμφερείς με τις δικές μας) και ότι ο Ισπανός Διαχειριστής ήταν αδύνατο να ανταπεξέλθει οικονομικά (σας θυμίζει τίποτα;) ψήφισε άρον άρον νέο Νόμο με τον οποίο μετέβαλε μονομερώς όλα τα συμβόλαια μειώνοντας την τιμή αγοράς της ενέργειας από φωτοβολταϊκά περίπου στο μισό. Οι Ισπανοί παραγωγοί ακόμα κλαίνε και οδύρονται. Και μη μου πείτε ότι εδώ που είναι Βαλκάνια (και όχι παίξε – γέλασε) αυτά δεν περνάνε γιατί κάποιοι οσονούπω θα βρεθούν σύντομα προ εκπλήξεων.

Λάκκος 6: Στους τεχνικούς του χώρου είναι γνωστό ότι τα φωτοβολταϊκά πάνελς εκτός από «αγνό πυρίτιο» περιέχουν ποσότητες βαρέων μετάλλων και άλλων επικίνδυνων χημικών στοιχείων όπως Κάδμιο, Τελλούριο, Σελήνιο και ο Θεός ξέρει τι άλλο. Τα δε νέας γενιάς πάνελς που έχουν μεγαλύτερη απόδοση περιέχουν Γάλλιο και Αρσενικό. Να είστε σίγουροι ότι όλα αυτά κάποια στιγμή θα καταλήξουν μέσω της τροφικής αλυσίδας στο πιάτο μας και στο πιάτο των παιδιών μας (τ’ ακούς Τίνα;) αφού μετά το πέρας της ζωής τους ουδείς πρόκειται να ενδιαφερθεί να αποσύρει τα γερασμένα πάνελς από το έδαφος.