Αρθράκι του Μάκη Μίχου
Άλλες φορές τους ξεφούσκωναν τα λάστιχα.
Τώρα αποφάσισαν να φουσκώσουν κάποιες συνδικαλιστικές σαπιοκοιλιές.
Πού θα πάνε τα πεντακόσια εκατομμύρια;
Πόσοι ήταν οι πρωταγωνιστές της νέας επανάστασης;
Θα βολευτεί με μισό εκατομμύριο ο καθένας;
Μεγάλε Σιδερένιε, καλά τα κατάφερες με την κομματικοποίηση του συνδικαλισμού.
Όλοι ακολουθούν τα βήματά σου.
Σοφά βήματα…
"Αποχαιρετισμός στην Ελλάδα" από τον Βρετανό πρέσβη στην Ελλάδα
Tου Σάιμον Γκας
Γράψε αν μπορείς στο τελευταίο σου όστρακο τη μέρα τ' όνομα τον τόπο
και ρίξε το στη θάλασσα για να βουλιάξει.
Γιώργος Σεφέρης
Γυμνοπαιδία - Σαντορίνη
Σε λίγες μέρες η γυναίκα μου κι εγώ αφήνουμε την Αθήνα ύστερα από οκτώ ευτυχισμένα χρόνια στη χώρα σας - πρώτα στη δεκαετία του '80 και για δεύτερη φορά αυτά τα τελευταία χρόνια. Η Ελλάδα ήταν καλή μαζί μας. Μας χάρισε τον πρώτο μας γιο, που γεννήθηκε εδώ πριν από 23 χρόνια. Μας χάρισε πολλούς φίλους. Μας χάρισε πολλές στιγμές ευτυχίας. Και ποτέ, μα ποτέ δεν μας άφησε να πλήξουμε.
Η Ελλάδα και οι Ελληνες ασκούν έντονη επίδραση στους ξένους. Ο Βρετανός συγγραφέας Lawrence Durrell έγραψε: «Αλλες χώρες μπορούν να σε κάνουν να ανακαλύψεις έθιμα ή παραδόσεις ή τοπία. Η Ελλάδα σου προσφέρει κάτι πιο σκληρό: την ανακάλυψη του εαυτού σου». Στην Ελλάδα εμείς οι Βορειοευρωπαίοι αφήνουμε πίσω μας λίγη απ' την ψυχραιμία και την επιφυλακτικότητά μας και γινόμαστε πιο εξωστρεφείς, αναζητάμε πιο πολύ τη συντροφιά των άλλων ανθρώπων. Δεν εκπλήσσομαι που η λέξη privacy δεν μεταφράζεται ακριβώς στα Ελληνικά.. Αλλά, πάλι, ούτε η λέξη παρέα μεταφράζεται στα Αγγλικά.
Η Ελλάδα άναψε τον πόθο του ταξιδιού σε γενιές και γενιές Βρετανών, και η Μαριάν κι εγώ προσπαθήσαμε να ακολουθήσουμε τα βήματά τους. Η μυρωδία του καπνού του ξύλου που καίγεται ένα φθινοπωρινό απόγευμα στην Ηπειρο, τα λιβάδια με τ' αγριολούλουδα στην Πελοπόννησο την άνοιξη, τα κρυστάλλινα γαλανά νερά του Ιονίου το καλοκαίρι είναι μερικές από τις αναμνήσεις που θα πάρουμε μαζί μας φεύγοντας.
Οι Ζουλού λένε ότι οι άνθρωποι είναι άνθρωποι μέσα από άλλους ανθρώπους. Η Ελλάδα δεν θα σήμαινε τόσα πολλά για μας αν δεν υπήρχαν οι άνθρωποι που γνωρίσαμε εδώ. Η γιαγιά που μας φίλεψε ροδάκινα απ' το καλάθι της όταν χάλασε το αυτοκίνητο της παρέας μας, στη Θεσσαλία το 1975. Το ζευγάρι που μας παραχώρησε το διαμέρισμά του, παρόλο που μόλις μας είχε συναντήσει, στο Ρέθυμνο το 1984. Ο ταξιτζής στη Χίο, το 1992, που όταν ο γιος μου ο Κρίστοφερ ζαλισμένος από το ταξίδι έκανε εμετό κι έκανε χάλια και το ταξί και τον ίδιο, αυτός ανησυχούσε μόνο αν ήταν εντάξει το παιδί. Θα μας λείψουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι στην Ελλάδα, που μας έδωσαν τη φιλία τους και τη συντροφιά τους.
Θα θέλαμε επίσης, η Μαριάν κι εγώ, να ευχαριστήσουμε όλους αυτούς που ήταν τόσο επιεικείς και συγχωρητικοί όσο εμείς κατακρεουργούσαμε την ελληνική γλώσσα. Θέλω να ζητήσω ιδιαιτέρως συγγνώμη από μια κυρία που γνώρισα σε μια δεξίωση πριν από λίγα χρόνια. Τη ρώτησα τι δουλειά έκανε ο άντρας της. Μου απάντησε ότι ήταν γεωπόνος. Δυστυχώς, μπέρδεψα τη λέξη γεωπόνος με τη λέξη Γιαπωνέζος. Καθώς η συζήτηση προχωρούσε, διαπίστωσα με έκπληξη ότι δεν ήξερε σχεδόν τίποτε για την Ιαπωνία. Και καθώς επέμενα με τις ερωτήσεις μου για τον ιαπωνικό πολιτισμό, έβλεπα σιγά σιγά τον πανικό να φουντώνει στα μάτια της.
Θα ήθελα ακόμη να ζητήσω συγγνώμη κι από τον προβεβλημένο εκείνον υπουργό, που παρέμεινε ατάραχος όταν τον ρώτησα πώς σκόπευε να αντιμετωπίσει όλες τις προσκλήσεις και όχι τις προκλήσεις του τομέα ευθύνης του. Τώρα ήρθε ο καιρός να πάμε σε μιαν άλλη χώρα. Χαιρόμαστε με την προοπτική των νέων εμπειριών, των νέων ενδιαφερόντων που πάντα φέρνει ένα νέο διπλωματικό πόστο. Όπως λέει κι ο ποιητής:
«Πολλά τα καλοκαιρινά πρωινά να είναι
που με τι ευχαρίστηση, με τι χαρά
θα μπαίνεις σε λιμένες πρωτοϊδωμένους»
Αλλά, δεν θα είναι Ελλάδα.
Αυτό για το οποίο μπορούμε να είμαστε σίγουροι είναι ότι θα επιστρέψουμε. Δεν νομίζουμε ότι η Ελλάδα μας έχει δώσει ακόμη την άδεια να την εγκαταλείψουμε οριστικά. Και όταν επιστρέψουμε δεν θα το κάνουμε μόνο για τους ανθρώπους ή για το τοπίο, αλλά και γιατί η Ελλάδα είναι μια χώρα που θαυμάζουμε για πάρα πολλά πράγματα.
Αλλά αυτό που ιδιαίτερα θαυμάζουμε εδώ είναι η σημασία που δίνουν οι Ελληνες στους οικογενειακούς δεσμούς και τη φιλία, την επιμονή σας να χαίρεστε τη ζωή, την ανοιχτόκαρδη διάθεσή σας, τη γενναιοδωρία σας και την αίσθηση αξιοπρέπειας και ευπρέπειας. Το ταλέντο των Ελλήνων ξεχειλίζει σε κάθε τομέα, από τις καλές τέχνες ώς τον κάθε χώρο δουλειάς και δημιουργίας. Ενα από τα προνόμια που είχα ως πρέσβης στην Ελλάδα ήταν η ευκαιρία που μου έδωσε να συναντήσω τόσους προικισμένους, ζωντανούς ανθρώπους από φοιτητές μέχρι δισεκατομμυριούχους.
Ομολογώ ότι ακόμη και τώρα, μετά οκτώ χρόνια στην Ελλάδα, υπάρχουν ακόμη μερικά πράγματα που δεν καταλαβαίνω. Δεν καταλαβαίνω την ελληνική μανία να βουτάνε όλοι στη θάλασσα κάθε φορά που η θερμοκρασία ανεβαίνει πάνω από τους δέκα βαθμούς. Εγώ μεγάλωσα σε μια χώρα που η θάλασσα ήταν κρύα και γκρίζα και, γενικώς, έπρεπε να αποφεύγεται.
Δεν καταλαβαίνω γιατί τα κινητά είναι τόσο δημοφιλή, ενώ τόσες και τόσες Ελληνίδες σε διακοπές έχουν τη συνήθεια να φωνάζουν τόσο δυνατά και σε τόσο ψηλές νότες ώστε οι φωνές τους να σκίζουν τον αιθέρα και λόγγοι και ραχούλες να αντηχούν «έλα Τούλααα». Θαυμάζουμε το πάθος των Ελλήνων για προσωπική ελευθερία και ελευθερία του λόγου. Ακόμη δεν έχω καταλάβει τα παραθυράκια στην τηλεόραση. Πώς καταλαβαίνει ο ένας τι λέει ο άλλος όταν όλοι μιλούν ταυτόχρονα; Ο στρατηγός Ντε Γκολ αναρωτήθηκε κάποτε πώς είναι δυνατόν να κυβερνήσει κανείς μια χώρα που παράγει 246 διαφορετικά είδη τυριών.
Αναρωτιέμαι πώς είναι δυνατόν να κυβερνήσει κανείς μια χώρα που έχει σχεδόν τόσους τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς όσα τυριά έχει η Γαλλία. Αυτό που καταλαβαίνω και ξέρω καλά είναι ότι η Μαριάν και εγώ αισθανόμαστε τεράστια τρυφερότητα, ευγνωμοσύνη και θαυμασμό για μια χώρα που μας φέρθηκε τόσο καλά.
Σ' ευχαριστώ, Ελλάδα.
Σάιμον Γκας
~
Αρθράκι του Μάκη Μίχου
Ακούω φωνές από ασήμαντους που παρασταίνουν τους σημαντικούς.
Ό,τι υγιές υπάρχει μέσα στην πόλη οδηγείται στη σιγή.
Το επιτάσσουν οι νταβατζήδες της πληροφόρησης,
αυτοί που πληρώνονται αδρά για να στηρίξουν τους ασήμαντους.
Τα Καπούλια τόλμησαν να μαρτυρήσουν κάποια πράγματα.
Αν όμως επιστρέψουν στο Μήτρονα
θ’ αποδείξουν πως συμπορεύονται σταθερά με τους ασήμαντους.
Άκουσε το Χείρωνα, Καπούλια.
Γίνε Καπούλας.
Αλλιώς θα καταταγείς στους ασήμαντους…
Σχόλιο του Μάκη Μίχου
Γόνοι ευγενών έδιναν συνεντεύξεις στα κανάλια τον περασμένο μήνα.
Γόνοι που θα κατακλέψουν τη χώρα σε λίγα χρόνια.
Παχυδερμικοί αγρότες παρουσιάζονται στα κανάλια αυτές τις μέρες.
«Ταλαιπωρημένοι» απ’ τις επιδοτήσεις
που δεν φτάνουν ποτέ στο τραπέζι του ξωμάχου αγρότη.
Βρίσκουν πάλι τροφή τα τρωκτικά των νταβατζήδων της ενημέρωσης.
Πρέπει να φύγει αυτή η κυβέρνηση.
Πρέπει να φάνε κι άλλα Δαμανάκια…
Σχόλιο του Μάκη Μίχου
Η σημερινή μέρα ήταν μαγευτική.
Με παλιά μαθητούδια μου την πέρασα.
Τριανταδυό χρόνια πριν το παλιότερο, είκοσι χρόνια πριν το νιότερο.
Γέμισε η καρδιά μου αναμνήσεις.
Αυτή είναι η ευδαιμονία του δάσκαλου.
Μόνο αυτή.
Σχόλιο του Μάκη Μίχου
Η επικαιρότητα σερβίρεται απ’ τους νταβατζήδες με το «νόμιμο» κέρδος.
Όλα πνίγονται μέσα σε μια μέρα ή μέσα σε λίγες ώρες.
Καινούρια τζάκια χτίζονται από κουτοπόνηρους.
Ακόμη και οι κομμουνιστές μπήκαν στο παιχνίδι της απάτης και του εκβιασμού.
Άνθρωποι είναι κι αυτοί.
Ανάγκες έχουν.
Οι ανάγκες των άλλων είναι το άλλοθι για να καλύψουμε τις δικές μας ανάγκες…
Δυο μηνύματα απ’ τις νεφέλες του Πηλίου μέσα σε δυο μέρες.
Μ’ έβαλαν σε σκέψη.
Γύρισαν τη σκέψη μου πίσω στο παρελθόν.
Τριάντα χρόνια…
Τότε που η καρδιά δεν κατάφερε να νικήσει τη λογική.
Μαρία, προσπαθώ να μην πάθω μετάλλαξη.
Στο Πήλιο ζω
κι αυτό δεν κατάφερε να με κάνει Κένταυρο.
Έχω το Χείρωνα μόνο μέσα μου.
Συγνώμη.
Πού το μυρίστηκαν οι αμερικάνοι ότι γιορτάζω
κι αποφάσισαν να ενθρονίσουν το μαύρο αφέντη τους την ίδια μέρα.
Αν είχα τα εκατόν πενήντα εκατομμύρια δολάρια,
που θα στοιχίσει η φιέστα του,
θα κερνούσα σήμερα όλη τη Μεσόγειο.
Νιώθω καλά όμως που θα κεράσω τους φίλους.
Τους φίλους είπα.
Οι καρμίρηδες έφυγαν πλέον απ’ το σπιτικό μου.
Τρώνε σε «μη κερδοσκοπικές» εστίες…
Σχόλιό μου
Η κληρονομική βασιλεία δεν διαφέρει σε τίποτε απ’ την κληρονομική «δημοκρατία» .
Και στις δυο περιπτώσεις μπορείς να βρεις έξυπνους και ηλίθιους .
Απλά στην κληρονομική δημοκρατία
μπορείς να βρεις πιο πολλούς ηλίθιους να κάθονται σε θώκους .
Σχόλιο του Μάκη Μίχου
Το γλίτωσε τελικά το σπιτάκι του ο Λαλιώτης.
Το ΠΑΣΟΚ θα πληρώσει τα σπασμένα από τα κέρδη των είκοσι χρόνων.
Αυτό θα πει συντροφικότητα.
Δεν μπορείς ν’ αφήνεις άστεγο έναν αγωνιστή του σοσιαλισμού.
Βιώνουμε το θέατρο της παράλογης πολιτικής.
Το τι μας περιμένει ακόμη μόνο ένας νέος Όργουελ μπορεί να προφητέψει.
Σχόλιο του Μάκη Μίχου
Ένα σπιτάκι έχει ο δόλιος ο Λαλιώτης στα Δολιανά κι όρμησε ο Μητσοτάκης να του το φάει.
Αναγκάζεται λοιπόν ο «ήρωας» του Πολυτεχνείου ν’ αποδεχτεί τη μοίρα του.
Θα του βγάλουν το σπιτάκι στο σφυρί για εκατό χιλιάδες Ευρώ.
Δεν έχει μετρητά ο Λαλιώτης για να πληρώσει το χρέος του…
Ούτε κι άλλη περιουσία έχει…στ’ όνομά του.
Μόνο το κόμμα μπορεί να αποτρέψει τη συμφορά του.
Κανένας δε δείχνει συμπόνια στους πολιτικούς μας , αυτούς που μοχθούνε μια ζωή για την προκοπή μας και στο τέλος μένουν μόνο μ’ ένα μικρό καλύβι στην κατοχή τους.
Ποιος θα δώσει τώρα ένα κεραμίδι στο Λαλιώτη για να στεγάσει την οικογένειά του;
Αναλαβαίνω εγώ την πρωτοβουλία.
Έχω δυο σπίτια, που έχτισα με τα χέρια μου.
Του προσφέρω το ένα, μιας κι ο ίδιος δεν μπόρεσε να χτίσει κανένα.
Αυτός έχτιζε το σοσιαλισμό στην Ελλάδα…
Υ.Γ.
Η μόνη του ελπίδα είναι να πάρει τη βουλευτική σύνταξη και να ζήσει ανθρώπινα.
Ας φροντίσει αυτή η κυβέρνηση να δίνει σύνταξη στους βουλευτές χωρίς όριο ηλικίας.
Έτσι κι αλλιώς τόσα έχουν δει τα μάτια μας…
Σχόλιο του Μάκη Μίχου
Φοβερά και τρομερά πράγματα συμβαίνουν πάνω στο βουνό των Κενταύρων όλα τα τελευταία χρόνια. Η ομορφιά του χάνεται ραγδαία εξαιτίας της οικοδομικής «προόδου» κι αυτό γίνεται άμεσα αντιληπτό αντικρίζοντας από μακριά την πόλη του Βόλου και τα υπερκείμενα αυτής…χωριά.
Δεν υπάρχουν πλέον χωριά. Μια ενιαία πόλη αντικρίζεις, που ορθώνεται ως το ύψος της Πορταριάς και της Μακρινίτσας. Τα βόρεια προάστια του Βόλου χτίζονται όπως τα της Αθήνας και καταστρέφουν όλη τη φύση εν ονόματι του κέρδους.
Το ίδιο συμβαίνει σ’ όλο το Πήλιο - και προς τον Παγασητικό και προς το Αιγαίο. Όλα τα χωριά έχουν ενωθεί μεταξύ τους. Δασικές εκτάσεις αποχαρακτηρίζονται από όλους αυτούς που προστατεύουν το περιβάλλον και στα γρήγορα χτίζονται οι μεζονέτες της μωροφιλοδοξίας των αστών. Μεζονέτες ή βίλες με πισίνες που κατοικούνται για λίγες μέρες το χρόνο κι όπου επενδύεται το μαύρο χρήμα των ιδιοκτητών τους.
Καταστρέψαμε τα νησιά μας στις τελευταίες δεκαετίες, τώρα έφτασε η ώρα των ορέων.
Νέοι δρόμοι χαράζονται πάνω σε απάτητες βουνοκορφές και νέες οικοδομές θα δούνε το φως μες στο παρθένο πράσινο.
Όσο αντέξει αυτό το πράσινο…
Όλα γίνονται στ’ όνομα της προόδου…
Μην το ξεχνάς ποτέ.
Γι’ αυτό χτίσε κι εσύ μια βίλα.
του Γιώργου Καραμπελιά
Τα «Δεκεμβριανά» του 2008 αντιμετωπίστηκαν, μέχρι σήμερα, με μια διττή και απολύτως ανταγωνιστική ανάγνωση:
Από τη μία πλευρά, οι θιασώτες της εκδοχής ότι πρόκειται για εξέγερση –με διαφοροποιήσεις ανάμεσά τους– προβάλλουν το γεγονός της εκτεταμένης κινητοποίησης ενός σημαντικού μέρους της νεολαίας, ιδιαίτερα της φοιτητικής και της μαθητικής, και το ξέσπασμα που έφτασε μέχρι και τις επαρχιακές πόλεις και τις κωμοπόλεις, προκειμένου να στηρίξουν την άποψή τους. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, ορισμένες «σπασμένες βιτρίνες» και η δράση των «κουκουλοφόρων» ήταν το λιγότερο σημαντικό, ενώ η εξέγερση της νεολαίας ήταν το αποφασιστικό.
Από την άλλη, οι θιασώτες της κατευθυνόμενης «πορτοκαλί επανάστασης», επιμένουν στο ότι τα γεγονότα ήταν κατευθυνόμενα από κόμματα (ΣΥΡΙΖΑ και εν πολλοίς ΠΑΣΟΚ), ΜΜΕ (από τον Άλφα και το Μέγκα έως το CNN και από την Ελευθεροτυπία έως τη… Libération) και πρεσβείες (και κατ' εξοχήν την «Πρεσβεία»), που χρησιμοποίησαν τους «κουκουλοφόρους» και την αγανάκτηση της νεολαίας για να ανατρέψουν την κυβέρνηση Καραμανλή, η οποία δεν δείχνεται όσο ενδοτική θα ήθελαν (Σχέδιο Ανάν, αγωγοί, Σκόπια κ.λπ.) καθώς και από τους εγχώριους νταβατζήδες που προτιμούν την ύπαρξη μιας απόλυτης ακυβερνησίας (λέγε με Γιωργάκη).
Σε αυτή την εφημερίδα, από την αρχή, είχαμε την άποψη πως η πραγματικότητα είναι πολύ πιο περίπλοκη και σύνθετη από αυτό το μανιχαϊστικό σχήμα. Γι' αυτό και στο πρώτο φύλο της εφημερίδας που κυκλοφόρησε, στη διάρκεια των γεγονότων (τεύχος 47), παραθέσαμε και τις δύο απόψεις, καθώς και περισσότερες αποχρώσεις απέναντι στα γεγονότα. Είναι καιρός πλέον να αρχίσουμε μια πιο συστηματική αποτίμηση. Έτσι, παράλληλα με την παράθεση απόψεων που επιμένουν στη μία ή την άλλη πλευρά, θα παρουσιάσουμε και εκείνες που επιχειρούν να είναι πιο συνθετικές και πολυπρισματικές.
Η καθολική κρίση μιας παρασιτικής κοινωνίας
Κατ' αρχάς, η έκταση που πήραν τα γεγονότα, με όποιο ερμηνευτικό κλειδί και να τα αντιμετωπίσει κανείς, δεν μπορεί να εξηγηθεί παρά μόνο από την κατάρρευση και την αποσύνθεση μιας παρασιτικής κοινωνίας που, εδώ και δεκαετίες, επιδίδεται στην κατεδάφιση όλων των αξιών και των προτύπων πάνω στα οποία είχε οικοδομηθεί το ελληνικό έθνος και το ελληνικό κράτος, και μάλιστα από εκείνους που εμφανίζονταν ως οι εκφραστές αυτών των αξιών.
Η Χούντα – η ακραία έκφραση της παραδοσιακής εθνικοφροσύνης και της Δεξιάς– προκάλεσε μια εθνική καταστροφή στην Κύπρο. Η Αριστερά, από την αντίπερα όχθη, ως ο εκφραστής του σοσιαλιστικού αιτήματος, κατέρρευσε, είτε μαζί με τον υπαρκτό σοσιαλισμό, είτε με την ανοικτή προσχώρηση των σοσιαλ-ληστών στον νεοφιλελευθερισμό και τη διαφθορά. Η «Ελευθεροτυπία», το όνειρο γενεών και γενεών Ελλήνων, παραδόθηκε στους νταβατζήδες των καναλιών και στους «αλήτες-ρουφιάνους-δημοσιογράφους». Η Διανόηση και οι «μορφωμένοι», οι καθηγητάδες και οι προοδευτικοί, όχι μόνο κατακλέβουν τον ελληνικό λαό (λέγε με πρύτανη της Παντείου), όχι μόνο τρώνε με δέκα μασέλες (που τις αποκαλούν ευρωπαϊκά προγράμματα και μη-κυβερνητικές οργανώσεις, αλά Σόρος), όχι μόνο μεταβλήθηκαν σε ένα απερίγραπτο κηφηναριό που παράγει ελάχιστο δημιουργικό έργο, αλλά έχουν αποδυθεί σε ένα ηρωστράτειο έργο κατεδάφισης κάθε αξίας που εξακολουθεί να συνέχει τον ελληνικό λαό: εξ ου και το κατάπτυστο βιβλίο ιστορίας, ο «ελληνο-οθωμανισμός», η συκοφάντηση του πατριωτισμού, της Εθνικής Αντίστασης η απεμπόληση της Κύπρου.
Η Ορθοδοξία, το τελευταίο αποκούμπι των λαϊκών στρωμάτων, που κράτησε τον ελληνισμό όρθιο στις πιο μαύρες μέρες, έχει παραδοθεί στους Εφραίμ, τους παπαροκάδες και τους τουρκόφρονες, μέσα σε μια γενικευμένη υποκρισία.
Και βέβαια οι πολιτικοί, σχεδόν όλων των χρωμάτων και αποχρώσεων, είναι είτε διεφθαρμένοι ως το μεδούλι, μέτριοι και ανδράποδα, είτε, στην καλύτερη περίπτωση, μισθοσυντήρητοι γραφειοκράτες που για τριαντα-πέντε χρόνια, σε όλη τη μεταπολίτευση, ζουν πλουσιοπάροχα από την πολιτική, εκεί που άλλοτε διακινδύνευες όχι μόνο περιουσίες αλλά και την ίδια τη ζωή σου.
Αν αυτά λοιπόν συμβαίνουν στους «από-πάνω», στις άρχουσες τάξεις και τους θεσμούς, όπως κι άλλες φορές ίσως είχε συμβεί στο παρελθόν, ωστόσο υπήρχαν πάντοτε και οι «απο-κάτω», ο λαός, οι αγρότες, οι εργάτες, οι «μικρομεσαίοι», που τροφοδοτούσαν αυτή τη χώρα αδιάκοπα με ήρωες και αγωνιστές, με τον Κοσμά τον Αιτωλό και τον Καραϊσκάκη, με τον Μακρυγιάννη και τον Βελουχιώτη, με τον Αυξεντίου και τον Σολωμό Σολωμού. Σήμερα, μετά από τριαπέντε χρόνια μεταπολίτευσης, έχουν διαφθαρεί, κομματιαστεί, αποσυντεθεί και οι «αποκάτω». Η αγροτιά, και ιδιαίτερα η ορεινή, που τροφοδοτούσε όλους τους εθνικούς αγώνες, μέχρι την Εθνική Αντίσταση και την ΕΟΚΑ, έχει συρρικνωθεί, ενώ αυτή που έμεινε, έχει μεταβληθεί σε επιδοτούμενους από την Ευρωπαϊκή Ένωση και σε επιστάτες των Αλβανών και των Πακιστανών που δουλεύουν για λογαριασμό της. Η ελληνική εργατική τάξη, έχει μετακομίσει στις ΔΕΚΟ και το Δημόσιο, τα μπαρ, τα καφενεία και τις «πόρτες» των σκυλάδικων, ενώ η όποια παραγωγική εργασία γίνεται ακόμα σε αυτή τη χώρα από χειρώνακτες εργαζόμενους έχει αναληφθεί από τους ξένους. Στο δημόσιο στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, στις ΔΕΚΟ, βασιλεύουν οι συνδικαλιστές, οι κηφήνες, οι καλοπερασάκηδες μηδενιστές. Γι' αυτό και τα εκατομμύρια των Ελλήνων που δεν έχουν διαφθαρεί, που δεν έχουν διέξοδο, βρίσκονται αιχμαλωτισμένοι μέσα σε ένα αδιέξοδο, όπου από τη μία πλευρά νιώθουν ασφυκτικό τον ανταγωνισμό της μετανάστευσης, από την άλλη όμως έχουν μεταβληθεί σε κομμάτι μιας δουλοκτητικής κοινωνίας που εκμεταλλεύεται την εργασία των μεταναστών.
Κυρίαρχο, αποφασιστικό παραμένει το γεγονός του παρασιτισμού, που από τις άρχουσες τάξεις κατέβηκε προς τα κάτω και διέφθειρε και ένα μεγάλο ποσοστό των λαϊκών στρωμάτων. Οι Έλληνες σήμερα ζουν με πολύ περισσότερα από όσα παράγουν. Και αυτό δεν αφορά μόνο την «πλουτοκρατία» αλλά και τα μεσαία στρώματα και ένα μέρος των λαϊκών στρωμάτων. Γι' αυτό και τα αυτοκίνητα, τα κινητά, οι κάρτες, η υπερχρέωση. Όμως το «πάρτι» της ανόδου των εισοδημάτων και της κατανάλωσης τελειώνει. Και μάλιστα, σε συνθήκες παγκόσμιας κρίσης.
Η ελληνική κοινωνία, μια κοινωνία που στηριζόταν σε αξίες για να επιβιώνει, την πατρίδα, τη γλώσσα, την Ορθοδοξία, την κοινωνική δικαιοσύνη, τα κατανάλωσε και τα εξόντωσε όλα. Έφτασε στο βαθμό μηδέν. Γυμνή στο τελευταίο σκαλί.
Οι αντιδράσεις μιας μηδενιστικής κοινωνίας
Φως δεν μοιάζει να έρχεται από πουθενά. Δεν υπάρχουν τα κοινωνικά και πολιτικά υποκείμενα που έστω θα αναλύσουν αυτή την κρίση, πόσο μάλλον να προσφέρουν λύσεις για την έξοδο από αυτή.
Γι' αυτό και οι εξεγέρσεις μπορούν να είναι ταυτόχρονα πραγματικές, μηδενιστικές, διότι δεν εμπεριέχουν όραμα, και χειραγωγήσιμες, αν δεν υπάρξει κάποιος συνθετικός πόλος –που σήμερα δεν υπάρχει.
Δηλαδή, η διάλυση μιας μηδενιστικής κοινωνίας παράγει αντιδράσεις και κινητοποιήσεις εξίσου μηδενιστικές με την κυρίαρχη ιδεολογία και πραγματικότητα. Γι' αυτό και μπορούν να τις εκμεταλλευτούν, ή να επιχειρήσουν να τις εκμεταλλευτούν τόσο εξωτερικές δυνάμεις, που θέλουν να ρίξουν ή να υποτάξουν ακόμα περισσότερο τον Καραμανλή, όσο και εσωτερικοί καιροσκόποι – Αλαβάνοι, αλλά και τρομοκράτες που θέλουν να ανοίξουν κάποιο «νέο γύρο».
Ωστόσο αυτός ο ξεσηκωμός έχει και πραγματική διάσταση. Διότι, κατά τεκμήριο, σε μια κοινωνία σε κρίση, πάντοτε τα πιο ευαίσθητα στοιχεία της είναι οι νέοι: Εκείνοι που δεν έχουν ακόμα ενταχθεί στην παραγωγή, δεν έχουν πραγματοποιήσει τους αναρίθμητους συμβιβασμούς των μεγαλυτέρων, δεν έχουν εξαγοράσει ή εξαργυρώσει τις απόψεις τους. Επομένως, όταν ξεσηκώνονται οι μαθητές, με αφορμή τη δολοφονία του συμμαθητή τους, ξεσηκώνονται και ενάντια σε μια κοινωνία χωρίς διέξοδο, όπου όλα φαντάζουν μαύρα και τελειωμένα. Και βέβαια ξεσηκώνονται πάντα με απόθεμα τα ιδεολογικά εργαλεία τα οποία τους προσφέρει η κοινωνία.
Και εδώ βρίσκεται το πρόβλημα. Ο ξεσηκωμός της νεολαίας δεν είναι εφ' αυτού εγγενώς επαναστατικός. Καθορίζεται από τις υπαρκτές ιδεολογίες και αντιστάσεις. Όταν, στη δεκαετία του 1960, ξεσηκωνόταν η νεολαία όλου του κόσμου, τα κυρίαρχα επαναστατικά «παραδείγματα» ήταν ο Τσε Γκεβάρα, ο Χο τσι-μινχ, ο Μάο τσε τουνγκ ο… Μαρκούζε και ο Μπομπ Ντύλαν. Στην Ελλάδα, ο Λαμπράκης η Εθνική Αντίσταση και ο Θεοδωράκης, κ.λπ., κ.λπ. Την ίδια εποχή, στο παλαιστινιακό κίνημα ήταν ο Νάσερ, ο σοσιαλιστής Αραφάτ και οι μαρξιστές Χαμπάς, ο Ναβατμέχ κ.ά. Σήμερα είναι ο προφήτης Αλή, ο Χομεϊνί και ο Νασράλα για τη νεολαία των σιιτών, ο προφήτης Μωάμεθ, ο Σαγιέντ Κουντμπ και η Χαμάς για την παλαιστινιακή νεολαία. Στην Πολωνία, επί υπαρκτού σοσιαλισμού, τα ινδάλματα της νεολαίας ήταν ο πάπας Βοϊτύλα, ο Λεχ Βαλέσα, και ο… Ρήγκαν. Σήμερα, τα ινδάλματα της ισραηλινής νεολαίας είναι οι εξτρεμιστές ραβίνοι της «Σας» και του «Λικούντ». Το ίδιο και στη διάρκεια του μεσοπολέμου, στη Γερμανία και την Ιταλία, η πλειοψηφία της νεολαίας θα ενταχθεί στα τάγματα εφόδου και τα φασιστικά «φάσιο».
Στην Ελλάδα, ο ξεσηκωμός της νεολαίας είναι εξαιρετικά ισχνός ακόμα. Δεν έχει πάρει ευρύτερες και συστηματικές διαστάσεις. Γι' αυτό και η έκταση των γεγονότων του Δεκέμβρη του 2008 είναι στην πραγματικότητα πολύ μικρότερη από ό,τι εμφάνισαν τα κανάλια, τα κόμματα και οι Πρεσβείες, επειδή είχαν συμφέρον να το κάνουν. Ένας ασφαλής δείκτης για των πραγματικών μεγεθών της κινητοποίησης ήταν η πολύ μικρή –αναλογικά– συμμετοχή στην κηδεία του Αλέξανδρου, ενώ παραδοσιακά, στην Ελλάδα, οι κηδείες των θυμάτων της κρατικής καταστολής προσλαμβάνουν πάνδημο χαρακτήρα.
Ωστόσο δεν σημαίνει πως είναι και ανύπαρκτη ή αποκλειστικά χειραγωγούμενη. Μια νεολαία του no future, αηδιασμένη από τον κόσμο των «μεγάλων», αλλά και από τον ίδιο της τον καταναλωτικό εαυτό, ίσως αντέδρασε ενστικτωδώς. Και αυτό το γεγονός πρέπει να καταγραφεί και να υπογραμμιστεί.
Να καταγγείλουμε ή να διαμορφώσουμε όραμα;
Τα ερωτήματα μπαίνουν από κει και πέρα. Είναι όντως αλήθεια ότι οι «μεγάλοι», ιδιαίτερα των μεσοαστικών στρωμάτων, που ζουν σε ένα απόλυτο υπαρξιακό κενό και έχουν εγκαταλείψει συχνά τα παιδιά τους στην τύχη τους, χαϊδεύοντας τα αυτιά τους, προσπαθούν να εξαγοράσουν τις τύψεις και τις ενοχές τους για το μηδέν που τους παρέδωσαν.
Είναι όντως αλήθεια ότι αυτά τα παιδιά έχουν μεγαλώσει σε μια «παιδόφιλη» και ταυτόχρονα ανάλγητη κοινωνία, που από τη μια πλευρά τους χαϊδεύει τα αυτιά και το πορτοφόλι και από την άλλη δεν τους προσφέρει κανένα όραμα και καμιά αξία. Επομένως είναι απολύτως «κακομαθημένα» και στην ίδια την εξέγερσή τους.
Είναι όντως αλήθεια ότι η ιδεολογικά κυρίαρχη ατμόσφαιρα, όπως εκπορεύεται από τον ΣΥΡΙΖΑ, τις αριστερίστικες ομάδες, τους αναρχικούς και το συνονθύλευμα των μπαρόβιων διανοουμένων και δημοσιογράφων Εξαρχείων και Κολωνακίου, είναι μια ατμόσφαιρα εθνομηδενισμού, μεταμοντέρνου ολοκληρωτισμού, ιδεολογικής, ακόμα και φυσικής, τρομοκρατίας. Και ότι υπάρχουν και φαινόμενα αντιδημοκρατικής ή ακόμα και φασιστικής συμπεριφοράς, που πλέον δεν περιορίζονται μόνο στα γήπεδα, αλλά έχουν επεκταθεί και στα Πανεπιστήμια και στις διάφορες πολιτικές κινητοποιήσεις και ομαδοποιήσεις.
Όμως, παρ' όλα αυτά, υπάρχει πάντα η «πανουργία της ιστορίας». Μιας ιστορίας που σήμερα οδηγεί σε παγκόσμια κρίση –οικονομική και ταυτόχρονα κρίση της παγκοσμιοποίησης– που οδηγεί σε έξαρση των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων στην περιοχή, με την Παλαιστίνη ως επίκεντρο, μια παγκόσμια κρίση που θα αποτελέσει ταυτόχρονα και κρίση των ιδεολογιών του πολυπολιτισμού, του εθνομηδενισμού και της παγκοσμιοποίησης, μέσα στην οποία κινείται η χαβιαροαριστερά ο αριστερισμός και ο αντιεξουσιασμός της κακιάς ώρας. Και όσο και εάν όλοι αυτοί θέλουν να ταυτίσουν τα αντιπαγκοσμιοποιητικά ρεύματα, που θα ενισχυθούν στην ελληνική κοινωνία, με το ΛΑΟΣ και τον «ρατσισμό», δεν θα μπορέσουν να το πετύχουν. Είναι εξ άλλου χαρακτηριστικό πως ακόμα και ένα γραφειοκρατικό κόμμα όπως το ΚΚΕ –και παρά την αιώνια λογική της προβοκάτσιας με την οποία αναλύει τα κοινωνικά και πολιτικά φαινόμενα– κατορθώνει όχι μόνο να εντάσσει στους κόλπους του ένα σημαντικό μέρος της νεολαίας, ιδιαίτερα από τα λαϊκά στρώματα, αλλά και να αντιστέκεται στην χαβιαροαριστερά.
Κατά συνέπεια, θα ήταν μεγάλο σφάλμα να χαρίσουμε όλη τη νεολαιίστικη αντίδραση στις δυνάμεις της ψευδο-εναλλακτικής παγκοσμιοποίησης και του εθνομηδενισμού, χαρακτηριζοντάς την συλλήβδην ως αντιδραστική ή «φασιστική νέου τύπου». Η πραγματικότητα τα επόμενα χρόνια θα οδηγήσει στη συρρίκνωση αυτών των τάσεων και την ενίσχυση των αντιπαγκοσμιοποιητικών ρευμάτων, τα οποία με τη σειρά τους, δεν θα πρέπει να εκχωρήσουμε αμαχητί στο ΛΑΟΣ και τη «Χρυσή Αυγή». Είναι ένα δύσκολο εγχείρημα που κινείται στην κόψη του ξυραφιού, αλλά αυτό είναι το τίμημα του να ζούμε σε μια χώρα των συνόρων, παρασιτική από τη μια και ταυτόχρονα αποπαίδι της Δύσης, τη στιγμή που ο παρασιτισμός μπαίνει σε βαθύτατη κρίση. Στην αρχή θα αντιδράσει σαν κακομαθημένο παιδί αλλά σύντομα θα υποχρεωθεί να αναμετρηθεί και πάλι με την ιστορία της, μια ιστορία δημιουργίας και αντίστασης.
Σχόλιο του Μάκη Μίχου
Η καθαριότητα είναι η μισή αρχοντιά.
Η άλλη μισή είναι η ανακύκλωση των σκουπιδιών.
Η πρώτη ποτέ δεν υπήρξε.
Μόνο η δεύτερη επιβίωνε ανά τους αιώνες.
Τα σκουπίδια ανακυκλώνονται διαρκώς.
Τα τελευταία χρόνια πληρώνουν οι ίδιοι οι πολίτες τους κάδους ανακύκλωσής τους.
Οι κάδοι ανακύκλωσης κοστίζουν ακριβά στους πολίτες.
Δεν τους αγοράζουν τα σκουπίδια για να ανακυκλωθούν,
οι πολίτες πληρώνουν για την αγορά τους
και τα σκουπίδια χαίρονται όταν οι κάδοι καταστρέφονται.
Την άλλη κιόλας μέρα τα σκουπίδια παραγγέλνουν νέους κάδους
και οι πολίτες πληρώνουν πάλι για την αγορά τους.
Τα σκουπίδια είναι πανίσχυρα.
Απαιτούν διαρκώς νέους κάδους για την ανακύκλωσή τους.
Υ.Γ. προς τους νέους.
Μην καταστρέφετε τους κάδους.
Κάψτε μόνο τα σκουπίδια.
Σχόλιο του Μάκη Μίχου
Η επανάσταση των νέων ξέσπασε πάνω σε τζαμαρίες και κάδους σκουπιδιών.
Η επανάσταση των μεσήλικων ξέσπασε πάνω στο γυαλί της τηλεόρασης.
Δεν έσπασαν τις τηλεοράσεις,
αλλά «μορφώνονταν» απ’ τους πληρωμένους της σύγχρονης πληροφόρησης.
Οι νέοι έκαναν για άλλη μια φορά το καθήκον τους, όπως συνήθιζαν όλες τις εποχές.
Οι βολεμένοι μεσήλικες εφάρμοσαν κι αυτοί την πανάρχαιη συνταγή του βολέματος. Κοίταζαν να περιφρουρήσουν τα κλοπιμαία τους απ’ τη δίκαιη μανία των νέων.
Των νέων που έχουν φτάσει σε μια καινούρια απόγνωση, πιο σκληρή απ’ όσες έχουν δει τα μάτια μας στο πέρασμα των χρόνων.
Είναι μια γενιά που γαλουχήθηκε με το όραμα της μόρφωσης και της καλύτερης ζωής.
Η γενιά των βολεμένων τους δίδασκε αυτό το ψεύδος,
η γενιά που είχε αναγάγει την παιδεία πάνω απ’ τα όρια της σοφιστικής.
Η γενιά μας οδήγησε τους νέους στην απόγνωση.
Η γενιά μας, που ξεπούλησε τα οράματα πολλών γενεών.
Έχει τα κότσια αυτή η γενιά να ορθώσει ανάστημα,
ή πλασάρει επανάσταση τύπου Τσίπρα και Αλαβάνου;
